dicembre 1135

Settima deliberazione di Roboaldo arcivescovo di Milano circa una causa in corso fra il monastero di Cremella e il capitolo di Monza riguardante un terreno di Cassago

 

 

Fonte bibliografica: A. FRISI, Memorie storiche di Monza e sua corte, Milano 1794, II vol., carta L, pag. 51-53.

 

 

 

 

Sancti Spiritus adsit gratia. Robaldus divina procurante gratia Sanctae Mediolanensis Ecclesie Archiepiscopus Cremellensi monasterio Sci Petri in perpetuum. Veritate significante, et sacra pagina confirmante umanarum potestatum est et iudicum et maxime spiritualium et pontificum rerum causas equa lance trutinare iudicata vel facta emendare bene emendata confirmare pacem et veritatem ulnis caritatis amplecti. cuncta preterea que tuenda susceperint diligenti animi inspectione et racionis discreptione ad honorem Dei et Sce Eccle effectui canonico mancipare. Ea propter ego Robaldus Dei grati a Sce Mediolanensis Eccle Archieps. inter se discordantes ad pacis unuatem convocare peroptans litem et discordiam a longis temporibus agitatam . nec tamen usque ad nostra tempora terminatam. que inter Venerabilem Ecclesiam Sci Iohis Modoetie et beatissimi Petri reverendum monasterium cremellense fuerat cum Mediolani Eccla et Venerabilibus fratribus meis Epsicopis Azone scilicet Aquensi . et Vercellensi Guisulfo . Novariensi Litefredo . Iporiensi Guidone . Laudensi Iohanne viris Catolicis et religiosis et beati Ambrosìi sufraganeis . Itemque cum Consilio maìoris Ecclesie Canonicorum videlicet Amizonis Archidiaconi . et Tedaldi Archipresbiteri . Arderici Vice domini . Nazarii primicerii atque aliorum Ordinariorum . nec non cum Consilio aliorum plurimorum religiosorum virorum abbatum scilicet et prepositorum . quorum nomina ex maxima parte inferius memorantur. in Archiepiscopali domo Mediolani publice promulgata difinitiva Sententia terminavimus. Huius autem negotii tota controversia circa septem versatur capitula quatuor ad spiritualia tria vero pertinent ad temporalia . Quorum spiritualium primum hoc est .

Querebatur enim an Cremellense monasterium monasterium esset annon . quod multimodis et certis rationibus et maxime quia precessor meus Olricus Mediolanensis Ecclesiae Archiepiscopus vir bone memorie et Catholicus abbatissam in cremelensi monasterio confirmavit et be ... monasterium veraciter fore cognovimus. et in perpetuum auctoritate beati Gregorii monasterium esse statuimus. Que enim ... semel Deo dicata sunt monisteria perpetuo monasteria fore magnus Gregorius ordinavit et precepit . Secundo siquidem capitulo talis proponebatur assertio . Asserebant inique modoicenses canonici et cremelensis abbatisse electionem eiusdemque confirmationem et quod ab eadem manum obedientie suscipere deberent ad se pertinere nec Sanctimonialibus ibidem Deo famulantibus abbatissam sibi libere eligere licere. Quod contra ius monasticum et precipue .... beati benedicti regulam sanctissimam fore cognoscentes eiusdem venerabilis patris auctoritate Sanctimonialibus liberam et absolutam electionem decernimus et concedimus. Ab illis namque Prelatus elìgi debet quibus preesse oportet. Quia vero ex Imperatorum privilegiis quasi auocatiam modoiciensis prepositus in predicto loco habere videbatur . hec electio sic libere facta ei notificetur . cuius Consilio . si interesse voluerit. Archiepiscopo Mediolanensi representetur . et ab eodem consecranda confirmetur . illius namque tantum est sufficiens confirmatio ad quem pertinet consecratio . Quam electionem seu confirmationem Modoiciensi preposito inprobare vel infirmare non liceat . Tercio quoque capitulo talis proponebatur questio . memoratus quippe prepositus affirmabat nullam nisi suo arbitrio vel precepto monacham ibidem esse ponendam vel deiciendam . quod rursu absurdum prorsus et illicitum animadvertentes de cetero ne fiat omni modo interdicimus . Abbatisse namque est pro sui monasteri utilitate sororum Consilio monachas eligere vel repellere . Quarto quidem capitulo de imponendo Sacerdote oriebatur contentio . Iam sepe dictus equidem Prepositus in cremellensi monasterio Sacerdotem ponere vel auferre cum ... ad parochiale ius spectant ad se pertinere dicebat . Quod totum non ex regum concessione . sed ex longa et trìcenaria tranquilla poscesione . quod Modoicensis Ecclesia habuit . ei concedimus et affirmamus . Sic tamen taliter abbatisse fiat Consilio ut Archipresbitero ibi talem non liceat ponere quem pro rationabili causa, vel aliqua infamia abbatissa vel moniales vel parochiani possint renuere . potius talem qui Deo et hominibus possit piacere . Quod si talis controversia tum suborta fuerit. que aliter sedari nequeat . ad Archiepiscopum deferatur . qui pro ut melius sibi visum fuerit rationabiliter finem imponat . Decursis ideo et terminatis spiritualium capitulis . tria consequentur de temporalibus . de terminanda capitula prosequamur . Prius tamen ne Ecclesiastica iura turbentur . et beati Ambrosii doctoris eximii. Et aliorum Sanctorum patrum auctoritate muniti . aliquid de Spiritualibus dicendum videtur . Affirmamus equidem et publice promulgamus rerum spiritualium donationes nec non alienationes per manus laicales. seu ab imperatorum vel regum privilegiis factas nullius momenti esse debere . Unde Ambrosius predicator Sanctissimus ad imperatorem sic ait . O imperator menium publicorum ius tibi concessum est non sacrorum . et rursum . Quid tibi cum Ecclesia . Quid tibi cum adultera? Adultera quippe est que cum legitimo viro copulata non est . et alibi . Palatia ad imperatorem . Ecclesie tantum pertinent ad Sacerdotem . et Spiritus Sanctus in ... eris ... a levitis . levitarumque finis tantumodo portando ageretur dicit . Quicumque esterus de tabernaculo . etiam de regali tribu aliquibus se associare ... atur . Non ergo laicalibus liceat potestatibus res ecclesiasticas aut donare aut alienando distraere . Quintum vero capitulorum ad temporalia . pertinentium ... hoc est . Cremelense monasterium Modoicensem Ecclesiam Sci Iohannis locum cremelensem non iure optinere proclamabat . Quam causam nos difìnientes difinitiva sententia sic terminavimus. Curtem cremele et quicquid Modoicensi Ecclesie in temporalibus ab antiquis imperatorum privilegiis ibidem constitutum et confirmatum est seu antiqua vel tricenaria possessione tranquille possedit Modicenses Clericos in pace amodo possidere et optinere iudicamus et precipimus . Sexto vero capitulo talis movebatur oblucutio . Modoicensis sane Ecclesia annualem censum quem cremellensi monasterio more solito annuatim reddere consueverat sibi retinere contendebat . Quod contra ius et veritatem fieri cognoscentes . quia veraciter cognitum est cremelense monasterium supradictum annualem censum vel fictum integre et tranquille triginta annorum curriculis seu longioribus spaciis a Modoicensi Ecclesia recepisse . et censemus et iusto iudicio terminamus quatenus supradicta Ecclesia cremelensi monasterio supra nominatum censum annuatim ad integrum pacifice reddant et secundum antiquam consuetudinem persolvant .

Ut igitur Sancti Spiritus septiformi replemaus gratia cuius benignitate terminavimus precedentia septimum capitulum terminandum ac deffinendum aggrediamur.

Thassamantiam namque et ad eam pertinentia scilicet buscum, pratum, campus, silva licet de iure Sancti Iohannis fore dicerentur tamen quia taciturnitate tan ... Modoicensium spatio triginta annorum seu plurium et pratum Sancti Petri qui dicitur de Cassago cremelense monasterium tranquille et absque ulla inquietatione tenuit et possedit quod in nostri presentia idoneis testibus sicut debuit idonee comprobavit supra iam sepe nominato cremelensi monasterio censum equitatis et iustitie in perpetuum tenenda concessimus pro quibus scilicet busco prato campo silva Modoicenses canonici IIII.or modios frumenti ad illam mensuram et III. modios panicii de censu tibi tricenaria possessione quiete retinentes nostro iudicio et equitatis iure predictos modios a modo teneant et habeant et possideant.

Si quis autem hoc privilegium violare in aliquo presempserit et aliquid eorum que superius terminata sunt quovis ingenio inquietaverit probatissimi auri libras triginta Mediolanensi Archiepiscopo componat et sibi anathema maranatha et pereat cum saule et ionatha nec partem habeat cum Christo domino qui pro nobis peccatoribus crucifixus est in golgotha.

 

Acta autem sunt in hec palatio Mediolanensi anno ab incarnatione domini nostri Jhesu Christi millesimo centesimo tricesimo quinto ... mo die mensis decembris.

Indictione quarta decima.