Contenuto
Percorso : HOME > Cassago > Archivio Storico > Cinquecento > 15201520: coldirarij de rippa massaro dei Pirovano
Stemma araldico della famiglia Pirovano (XIII sec.)
9 settembre 1520
Testamento di Bartolomeo Pirovano in cui viene citato Gottardo detto Coldirarij de Rippa massaro di Cassago
Archivio Visconti di Modrone, fald. I-173, Eredità Pirovano-Divisioni.
In Nomine Domini anno à Nativitate eiusdem Millesimo quingentessimo Vigessimo indictione octava die Lunae vigessimo septimo mensis augusti cum in hoc praesenti saeculo nihil certius morte habeamus, nihilque incertius hora ipsius mortis, et melius sit metu mortis vivere, quam sub spe vivendi ad mortem subitaneam pervenire, Id circo ego In Dei Nomine Bartolomeus de Pirovano Juris utriusque Doctor filius quondam spectabilis Domini Gasparis Portae Vercellinae Parochiae Sancti Victoris ad Theatrum Mediolani sanus Dei gratia mente et intellectu ac bonae memoriae licet aliquantulum aeger corpore, nolens intestatus decedere, nec bona mea inordinata relinquere sed dum quies et regunt me mentemque meam hoc presens meum testamentum noncupatium facere procuravi, et procuro, et delibero, ac facio, quod quidem testamentum volo iubeo, et mando valere, et tenere debere, et quod valeat, et teneat iure testamenti nuncupativi, et si non valeret, nec tenere seu non valebit, nec tenebit Jure testamenti nuncupativi, volo, et mando valere, et tenere debere, et quod valeat, et teneat Jure codicillorum si vero non valeret seu non valebit Jure codicillorum, volo, et iubeo, illud valere et tenere debere Jure donationis causa mortis, quam facio tibi Notario infrascripto personae publicae stipulanti et recipienti nomine et Vice omnium, et singulorum, de quibus, infra fit mentio, et cuiuslibet infra alterius personae cui interest vel interit, quomodlibet in futurum et si non valebit Jure donationis causa mortis, volo, et iubeo, valere et tenere debere Jure cuiuslibet ultimae bonae voluntatis, et forma omnibus modo, Jure, via, causa, quibus melius valere, et tenere potest, et poterit. Prohibeoque presens meum testamentum rubricari secundum formam statutorum et decretorum mediolani me vivente.
In primis namque tamquam fidelis, et Chatolicus Christianus racomendo animam meam Altissimo Creatori Omnipotenti Deo, et gloriosissimae Virginis Mariae eius genitricis, Corpus vero meum cum ab hoc seculo migrari contingat, Jubeo, et mando tradi debere Ecclesiasticae et Sacrae Sepolturae videlicet ad Ecclesiam supradicti Sancti Victoris ad Theatrum Mediolani.
Item dico, et protestor, quod alias aliud feci, et condidi testamentum rogatum per Dominum Jacobum de Carpanis Notarium et Causidicum Mediolani, et etiam aliud rogatum per te notarium Infrascriptum, quae testamenta et quodlibet aliud testamentum, ordinamentum, codicillum, et quodcumque ultimam aliam voluntatem, quae quod, quos, et quam reperiatur ullo tempore me hinc retro condidisse, aut fecisse, illa, aliud, illos et illam casso, inibo, revoco, et annulli, et nullius momenti efficatius et valoris esse volo iubeo, et mando etiam si in eo, vel eis, vel aliquo eorum essent aliqua verba derogatoria, seu spetialia, de quibus oporteret facere spetialem et expressam mentionem, et de quibus si recordarer hic de verbo ad verbum mentionem facerem spetialem, et expressam volens, et intendens hoc presens meum testamentum, et presentem meam ultimam voluntatem caeteris prevalere, et roboris firmitatem obtinere.
Item volo, statuo, ordino et mando quod omnia male oblata per hinc retro aliquibus presonae, sive personis, si quae male oblata reperientur in me permississe, quod reddantur et restituantur et restitui mando per infrascriptos heredes meos de bonis meis illi, vel illius, cui, vel quibus de Jure sunt restituenda.
Item legavi, et lego infrascriptis filiabus meis videlicet Dominae Blancae Monacae Professae in Monasterio Sancti Apolinaris Mediolani, sorori Mauritianae Monicae professae in Monasterio Sanctae Agnetis Mediolani, et Sorori Barbarae Monicae Professae in Monasterio Dominarum Virginum Mediolani libras viginti quinque imperialium pro singula dictarum filiarum mearum Monicarum ut supra sibi et cuilibet earum dandas et solvendas per infrascriptos heredes meos omni anno, donec et quousque vixerint et quaelibet earum vixerit pro ex eis providendo necessitatibus suis, et ut omnipotentem Deum pro anima mei Testatoris et defunctorum meorum exortent.
Item lego et indico sorori Mansuatae de Pirovano sorori meae Monicae Professae in Monasterio Sancti Apolinaris Mediolani praedictas libras ducentum imperiales sibi dandas, et solvendas per infrascriptos heredes meos semel tantum de bonis meis infra annos quatturo proxime venturos post decessum mei testatoris videlicet ratam partem singulo anno, in quibus libris ducentum imperialibus volo, statuo, ordino et mando, prefatam sororem Mansuetam, et prefatum Monasterium Sancti Apolinaris stare, et permanere debere tantum et contentum et nihil ulterius petere exigere nec consequi posse nec debere in super haereditate et bonis meis.
Item ordinavi, et ordino, et gravo, et mando, quod per infrascriptos filios et haeredes meos fiat seu construi fiat, seu una capella in prefata Ecclesia Sancti Victoris ad Theatrum mediolani sub Nomine Divorum Hieronimi et Ambrosius, et pro ea facienda, et costruenda expendatur librae ducentum imperiales, ubi per Me Testatorem non fuerit construi facta, et instituatur unus sacerdos ad praesentationem et nominationem infrascriptorum filiorum, et haeredum meorum, et successorum, et seu quod prefati filij, et haeredes mei instituant et deputent unum Capellanum sacerdote ad dictam Capellam, seu Altare, cui Capellano Sacerdoti lego, et volo dari per ipsos infrascriptos filios, et haeredes meos libras septuaginta imperiales in anno usque in perpetuum cum onere omni die iusto cessante impedimento celebrandi Missam Unam ad Altarem dictae Capellae in remedio et mercede animae meae, et defunctorum meorum, et intercessendo offitio Vesperis celebrandis in dicta Ecclesia cum alijs Presbiteris, et rectoribus ipsius Ecclesiae diebus festivis et omni anno celebrari faciendi Annuale unum in prefata Ecclesia Sancti Victoris de Missis Viginti quinque quarum una sit in cantu in apparatu cum cera, et alijs necessarijs et quae Missa magna celebretur ad Altare prefatae Capellae et fundetur dicta capella in dicta Ecclesia Sancti Victoris, et quod ipsi infrascripti filij et haeredes mei, eorumque haeredes, et descendentes, et descendentium descendentes et descendentium descendentes masculi, et de legitimo matrimonio geniti usque in infinitum sint patroni, et Advocati dictae Capellae et ubi ipse Capellanus deserat in celebrando dictam Messam quotidianam a iusto impedimento cessante et in fieri faciendo dictum annuale omni anno ut supra quod prefati filij, et haeredes mei, et ut supra retinere possint, et debeant ipsi Capellano per tempora tot ex dictis libris septuaginta, quot substinserit pro tali Annuali amisso fieri faciendo ut supra, et etiam pro celebrari faciendo Missam quotidianam, quae omissae fuerint per ipsum Capellanum, illud que et eas prefati haeredes mei et ut supra celebrari facere debeant volo etiam quo ipsi haeredes mei et ut supra possint retinere ipsi Capellano ex dictis libris septuaginta id, quod honestum eis indebitur si non intervenisset Vesperibus diebus festivis celebrandis in prefata Ecclesia ut supra volo tamen et mando ac statuo, et ordino, quod quotiescumque et quandocumque prefati haeredes mei vel eorum successores ut supra, et ut supra sine alicuius temporis determinatione, dederint et assignaverint prefatae Capellae seu Capellano Instituendo ut supra eius nomine Unam proprietatem, seu unum fictum libellarium totidem redditus libras septuaginta imperialium quod eo casu liberati sint à dicta prestatione, et solutione dictarum librarum septuaginta imperialium, et à suprascripto onere eos solvendi te supra, volo etiam, quod ipsi haeredes mei ornent altare prefatae Capelle condecenter calice argenteo, planeta, et alijs necessarijs pro ipsa Missa celebranda, et hoc pro una Vice tantum respectu dictae ornationis. Item ordino et mando quod infrascripti filij et haeredes mei teneantur et debeant dare duodecim puellis nubilis aetatis bonae vocis et conditionibus pro earum et cuiuslibet earum dote, seu dotibus, ut maritentur elligendae per infrascriptos haeredes libras quinquaginta imperiales pro singula earum infra annos duodecim proxime futuros, post meum decessum videlicet libras quinquaginta imperiales singulo anno dictorum duodecim annorum, videlicet maritando una omni anno dictorum duodecim annorum et eidem solvendo libras quinquaginta imperiales, et volo Primae duae maritandae in primis duobus annis sint illae duae filiae desbendi de Pirovano quibus, et utrique earum dentur librae quinquaginta imperiales in primis duobus annis dictorum annorum duodecim, reliquae autem decem maritandae ut supra elligantur de Agnatione de Pirovano si aderint, et si non de alijs prout ipsis haeredibus, et hoc in remedio et mercede animae meae.
Item lego, et indico Ecclesiae Sancti Victoris de Missalia Diocesis Mediolanensis, seu domino Recotri ipsius Ecclesiae nomine ipsius Ecclesiae libros ducentum imperiales sibi dandas et solvendas per infrascriptos filios, et haeredes meos semel tantum infra annos quatturo proxime futuros post decessum mei testatoris hac lege ac conditione quod ipse dominus rector, nec per tempora rectores ipsius Ecclesiae possit nec valeat, nec possint, nec valeant aliquid petere exigere, nec consequi in nec super haereditate, et bonis meis, nec distic infrascriptis filijs meis, et haeredibus meis pro et occaxione aliquorum bonorum quae pervenisse dici possint, seu valeant in me testatorem, et etiam occasione futuram, et reddituum ipsorum bonorum ex, et de bonis, et rebus et Juribus praefatae ecclesiae suae eidem spectantibus, et quae librae ducentum imperiales implicentur in una proprietate nomine prefatae Ecclesiae.
Item ordinavi, et ordino quod infrascripti haeredes mei instituant Unam Capellam unum Sacerdotem ad presentationem et nominationem ipsorum infrascriptorum filiorum et haeredem meorum in Ecclesia Sancti petri de lomania Mediolanensis Diocesis, et ad unum Altare praefatae Ecclesiae, cui Capellano Sacerdoti volo, et elego, dari per ipsos infrascriptos filios et haeredes meos libras viginti quinque imperiales singulo anno usque in perpetuum cum onere tamen celebrandi tres missas singula hebdomada in prefata Ecclesia, et una ipsarum trium Missarum in die festiva in remedio, et mercede animae meae et defunctorum meorum iusto impedimento cessante, et fundetur ipsa Capella in dicta Ecclesia sancti petri, et quod ipsi infrascripti filij et haeredes mei eorumque haeredes, et descendentes, et descendentium descendentes masculi, et de legitimo matrimonio progeniti usque in infinitum sint Patroni et Advocati dictae Capellae, volo tamen et mando, quod quotiescumque et quandocumque praefati filij et haeredes mei vel eorum successores ut supra dederint et assignaverint prefato Capellano per tempora, seu prefatae Ecclesiae et Capellae eius nomine unam proprietate seu unum fictum libellarium totidem redditus librarum viginti quinque imperialium in anno, quod eo casu liberati sint a dicto onere et solutione dictarum librarum viginti quinque imperialium annualim solvendarumut supra.
Item volo, statuo, ordino et mando quod si et quatenus infrascripti ambo filij et haeredes mei decederint sine filij masculis legitimis et de legitimo matrimonio natis, et procreatis eo casu, et non aliter legavi, et lego, et Jure Institutionis relinquo Dominae Ludovicae de Pirovano filae meae legitimae et Uxori Domini Marci Antonij de Arexio, si tali tempore aget in humanis, et si non, legavi, et lego eo casu eius Dominae Ludovisiae filijs masculis legitimis tam natis quam nascituris, si qui casu contingent Possessionem et bona mea quecumque, quae habeo, teneo, et gaudeo in loco et Territorio de tabiago plebis Incini Ducatus mediolani, quae, qualia, quantane sint et sub quibus suis coherentijs aut confinijs comprehendatur et nominibus nuncupetur.
Item lego et indico Dominae Luciae de Pirovano sorori meae alimenta, dum vixerit in domo habitationis dictorum filiorum et haeredum meorum, seu alterius eorum, ipsa tamen habitante cum ipsis filijs, et haeredibus meis seu alterio eorum, et ubi nolet, seu non possit habitare cum prefatis filijs meis, vel altero eorum eo casu eidem Dominae lego et Indico libras centum Imperiales monetae mediolani omni anno donec Vixerit loco dictorum alimentorum sibi dandas et solvendas per dictos filios meos et haeredes meos de bonis meis.
Item legavi et lego Venerabilibus Dominibus Abbatissae et Monialibus monasterij Dominarum Virginum siti extra Portam Romanam Mediolani eius Monasterij nomine libras ducentum imperiales semel tantum dandas et solvendas per infrascriptos filios et haeredes meos de bonis meis in remedio et mercede animae meae, et pro eis expendendisin reparationi dicti Monasterij et hoc infra annos duos proxime futuros post decessum mei testatoris videlicet libras centum imperiales singulo anno dictos annorum duorum et hoc ultra legatum per me ut supra factum sorori Barbarae filiae meae Monicae Professae in prefato monisterio, et hoc etiam pro omni et totot eo, quod dici posset seu vellet in me testatorem permisisse de bonis, et rebus, aut Iuribus prefati Monasterij, et pro exornatione conscentiae meae.
Item lego et Indico Monachino de Pirovano filio Tinalli et Scipioni similiter de Pirovano libras quinquaginta imperiales monetae Mediolani sibi dandas et solvendas semel tantum per infrascriptos haeredes meos infra annum unum post meum obitum et hoc pro omni et toto eo, quod ipsi Monechinus, et Scipio mihi testatori et in et super bonis, rebus, Juribus meis, quae habeo et die obitus mei relinquam petere, exigere et consequi poterant potuissent et possent qualibet causa et occasione ac ratione.
Item lego et indico filijs masculis numquam Angelini de olim fictabilis mei super possessione et bonis de Mirabello libras quinquaginta imperiales sibi dandas et solvendas per infrascriptos filios et haeredes meos de bonis meis infra annos quattuor proxime futuris post decessum mei testatoris semel tantum et alterius lego et indico eiusdem filijs dictis nuncquondam Angelini liberationem et absolutionem omnis et totius eius quod habere debeo, et repiatur me habere debere a dictis filijs qualibet causa et occasione ac rationne ab hodie retro, et hoc in remedio et mercede animae meae et ad exonerationem conscientiae meae.
Item lego et Indico proximioribus Agnatis nuncquondam Gabrielis Biliae olim fictabilis mei super dictis possessionis et bonis meis de Mirabello libras viginti quinque imperiales sibi dandas et solvendas per infrascriptos haeredes meos semel tantum de bonis meis infra annum unum proxime futurum post obitum mei testatoris, et hoc ad exonerationem conscientiae animae meae, et in remedio et mercede animae meae.
Item lego et indico filijs masculis nuncquondam Christophori de Bussero olim fictabilis mei super dictis possessione et bonis de Mirabello libras centum viginti quinque imperiales sibi dandas et solvendas semel tantum de bonis meis infra annos quattuor proxime futuros post decessum mei testatoris, de quibus teneantur maritare eorum sororem si tali tempore maritanda fuerit, et hoc ad exonerationem conscientiae meae et in remedio et mercede animae meae.
Item lego et indico proximioribus Agnatis nuncquondam Ioannis dicti Mirabelli de Sala olim negotiorum gestoris mei testatoris libras centum imperiales semel tantum sibi dandas et solvendas per infrascriptos filios et haeredes meos infra annos duos proxime futuros post decessum mei testatoris, de quibus volo, et mnado, satisfieri debere, et seu quod procedant ad satisfaciendas pro concurenti quantitate legatorum per dictum Joannem dictum Imbellum factorum Ecclesiae sancti Stefani de Oxanago, et hoc in remedio et mercede animae meae.
Item lego et Indico filijs et Agnatijs masculis nuncquondam Andrioti de Longis de Dotio per stirpes tamen libras centum imperiales sibi dandas et solvendas per infrascriptos haeredes meos infra annos quattuor roxime futuros post decessum mei Testatoris semel tantum et hoc in remedio et mercede animae meae.
Item lego, statuo, ordino et mando quod infrascripti filij et haeredes mei teneantur et debeant retrovendere et retrodare Domino Joanni de Hoé filioquondam fra illam petiam terrae quam dictus Dominus Joannes mihi vendidit certo pretio in Instrumento ipsius venditionis expresso, et quae sita est in Territorio loci de Hoé, et hoc pro eo pretio in dicto Instrumento contento, et volo quod facta oblatione, et denuntia dictis filijs meis, et deinde effectuali depositione de dicto pretio, quod dicta retrovenditio habeatur profacta et ulterius eidem Domino Joanni lego, et indico libas vigintiquinque imperiales sibi dandas et solvendas per infrascriptos haeredes meos de bonis meis infra annum unum proxime futurum à die obitis mei testatoris semel tantum et hoc in remedio et mercede animae meae et ad exonerationem conscientiae meae.
Item lego et Indico filijs masculis nuncquondam Gasparini de dolgo olim libellarij mei id quod exegi ab ipso Gasparinus et filijs interusurius de quinque pro centenario occasione dicti ficti libellarij, et volo quod de caetero ipsum fictum libellarium reducatur ad computum de quinque pro centenario habito respectu ad capitale et hoc in remedio et mercede animae meae et ad exonerationem conscientiae meae. Item remitto filijs Blasini de Rippa et filijs Zanoni de Brambilla omne debitum quod habent cum metestatore ita et taliter quod ipsi filij et haeredes mei nihil petere valeant exigere aut consequi possint nec valeant ipsi filijs Blasini et filijs Zanoni pro et occasione cuiuscumque debiti seu debitorum quod et quae reperiatur eos habere cum me testatore qualibet causa et occasione ab hodie retro, et hoc in remedio et mercede animae meae et ad exonerationem conscientiae meae.
Item lego, et indico Joannes dicti de Clusi de olim massarij mei liberationem omnis et totius debiti quod habet cum me testatore qualibet causa et occasione ac ratione ab hodie acto, et hoc in remedio et mercede animae meae.
Item remitto filio nuncquondam Petroli de Regibus de Ello libras centum imperiales ex et de debito, quod habet cum me Testatore, et hoc in remedio et mercede animae meae.
Item remitto filijs quondam Gottardi dicti Coldirarij de Rippa olim Massarij mei in loco de Cassago omne debitum vetus quod habent cum me testatore et in remedio et mercede animae meae.
Item lego et indico Bartholomeus de Cumis habitante in Tremonte et fratri suo libras vigintiquinque imperiales sibi dandas et solvendas per infrascriptos haeredes meos semel tantum de bonis meis infra annos duos proxime futuros post decessum mei Testatoris et Ulterius remitto eidem Bartholomeo debitum quod habet cum me testatore vigore unius obligationis per ipsum Bartholameum mihi Testatori factum rogatum per te Notarium Infrascriptum mando anichilare et annullari debere et hoc in remedio et mercede animae meae et pro omni et toto eo quod mihi Testatori et in et super bonis meis petere poterat potuisset et posset qualibet causa et occasione ab hodie retro.
Item remitto Juliano de Tremonte libras vigintiquinque imperiales et de debito, quod habet cum me Testatori et alterius volo, et mando quod possit ipse Julianus de liberare à esercitatione ficti libellarij, quod per eum mihi testatori prestatur, et hoc infra annos quattuor proxime futuros dando ad computum librarum centum pro quibuslibet libris quinque redditus et hoc in remedio et mercede animae meae.
Item remitto Pedrazino et Dominico ambobus de la Corna libras centum imperiales ex et de de bito quod habent cum me Testatore.
Item dico et protestor ad Instantiam tui Notarij infrascripti per publica stippulantis et recipientis nomine et una cuiuslibet personae cui interest vel interit quod ego solvi et satisfeci infrascripto Philippo Mariae fili meo de illis libris milla infrascripta imperialibus quod ego testator in dicto testamento rogato per te notarium infrascriptum volui hbere debere ante partem et de communi Monte, et prout in eo meo testamento continetur et propterea ordino et mando quod ipse Philippus Maria non possit ipsas libras mille imperiales petere, exigere, nec consequi.
Item volo et ordino et mando quod filij et haeredes mei infrascripti teneantur et debeant post decessum mei Testatoris vestire vestibus funebris famulos et famulas mei testatoris quod tempore obitus mei Testatoris habitare reperiantur in domo habitationis mei testatoris, et quibus famulis et famulabus lego, et indico dictas vestes funebres et hoc in remedio et mercede animae meae, et hoc ultra mercede sua et seu salarium suum.
Item volo, statuo, ordino et mando quod illud fictum libellarium quod mihi testatori per Bernardinum de Aliprandis et antea praestabatur per Joannem petrum fratrem suum ad computum librarum quinquagintatrium imperialium vel circa omni anno reducatur et illud reduco ex nunc ad libras triginta quinque imperiales in anno attento quia habui er recipi à dicto Bernardino seu Agentibus pro eo libras tercentum imperiales pro meliorationis mortius.
Item lego et indico ecclesiabus Sanctorum Silvestris et Alexandri Ecclesijs Campostulis in territorio loci de Lomagnia plebis Massaliae Ducatus mediolani libras quattuor imperiales omni anno pro singula earum durantibus annis viginti proxime futuris post decessum mei Testatoris dandas et solvendas per infrascriptos haeredes meos praefatis Ecclesijs seu Agentibus pro eis et utrique earum, omni anno durantibus dictis annis viginti proxime futuris uut supra et expendendas in reparatione praedictarum Ecclesiarum ita quod utraque earum Ecclesiarum habeat libras quattuor imperiales durantibus annis viginti proxime futuris pro expendendas ut supra et hoc in remedio et mercede animae meae.
Item remitto Antoniazo de Mondonigo libras viginti quinque imperiales ex et de debito quod habet cum me testatore.
Item remitto Bernardino seu eius filiis de Mondonicho libras viginti quinque imperiales ex et de debito quod habent cum me testatore.
Item volo, statuo et ordino ac mando, aggravavi et aggravo dictos infrascriptos haeredes meos ad infra annos sex proxime futuros post decessum mei testatoris distribuendis et errogandis Amore dei pauperibus personis bonae vocis et famae per eos elligendis libras sexcentum imperiales, et hoc pro incertis si quae incerta in me pervenisse dici posset, seu vellet, aut reperietur illicite aut indebite et hoc in remedio et mercede animae meae, et ad exonerationem conscientiae meae.
Item remitto de fidelibus alias meis molinarijs in molandino novo prope Modoetiam libras quadraginta imperiales ex et de debito quod habent cum me testatore et hoc in remedio et mercede animae meae.
Item remitto filijs quondam Domini Romagnini ex Marchionibus de Romagnano libras quattuorcentum imperiales ex et de illis libris octocentum imperialibus pro quibus mihi fecit obligationem rogatam per publicum notarium et hoc in remedium et mercede animae meae.
Item remitto filijs Balzarini de Montevegia libras viginti imperiales ex et de debito quod habent cum me Testatore, et hoc in remedio et mercede animae meae.
Item remitto Antonio filio quondam Martini dicti mortaliae de Brambilla habitante in Oxnago libras viginti quinque imperiales ex et de debito quod habet cum me Testatore. In omnibus autem alijs meis bonis mobilibus et immobilibus nominibus debitorum et creditorum, quae habeo et die obitus mei relinquam Instituo meos haeredes universales ore meo proprio nominando et nominare, et nomino Thomasso et Philippum Mariam fratres de Pirovano filios meos legitimos aequis portionibus firma manente divisione facta inter eos et assignatione de qua rogatum fuit instrumentum 1517 3 novembris per te Notarium infrascriptum cum hac conditione, et lege, quod altero ipsorum descendente sine filijs masculis legitimis et de legitimo matrimonio natis, et procreatis, alter in ipsis haereditate et bonis succedat et succedere debeat.
Et de predictis ego Bartholameus testator ut supra notus et cognitor tui Pauli de Alzate Notarij publici mediolanensis ac noti et cognitoris mei testatoris rogo te ipsum Paulum Notarium ac notum et cognitorem ut supra de predictis conficias Instrumentum unicum et plura tenoris eiusdem etiam explendo, et in publicam formam dando cuilibet, circa interest de capitulo in capitulum et de per se si et quatenus expediens et necesse fuerit. Actum in domo habitationis praefati Domini Bartholamei de Pirovano testatoris sitae ut supra, Praesentibus Joanne Francisco de Alzate filio mei Nitarij infrascripti Portae Vercellinae Parochiae Sancti Victoris et Alexandro de Solis filio Domini Joannis Antonij Portae Novae Parochiae Sancti Eusebij ambobus Mediolani Notarijs, et protonotarijs, et notis, et cognitoribus praefati Domini Bartholamei testatoris ad praemissa vocatis specialiter, et rogatis, interfuerunt testes.
Testes Venerabilis Dominus Presbiter Franciscus de medda filius quondam Domini Ambrosij benefitialis et rector Ecclesiae Sancti Victoris suprascripti, et in domibus ipsius ecclesiae habitans, Venerabilis Dominus presbiter Hieronimus de dexio filius quondam Domini Petri Portae vercellinae parochiae Sancti Victoris suprascripti, Franciscus de Marliano filius quondam Magistri Georgij, Ludovicus de Marliano filius quondam suprascripti Georgij magistri, Joannes Antonius de Gluxiano filius quondam Domini Joannis et magister Bertola de Rizijs filius quondam petri omnes Portae vercellinae Parochiae sancti Victoris ad Theatrum et omnes noti et cognitores prefati testatoris ad premissa vocati spetialiter et rogati.
Ego Paulus Marinus filius quondam Portae Novae parochiae sancti Victoris et quadraginta martirum mediolani publicus Apostolica Imperialique auctoritatibus mediolanensis Notarius ex auctoritate mihi attributa dd. Abbates Venerandi Collegii Notariorum Mediolani sub die 25 februarij 1679 explendi Instrumenta rogata per Notarium nunquam Paulum de Alzate alias mediolani Notario, instrumentum testamenti ab eius abbreviatis fideliter extraxi, attestorque in abbreviatis adesse subscriptione ac statutis requisitas, et pro fide subscripsi hac die trigessima Aprilis i686.
Ut infra habet Instrumentis Instrumentorum rogatorum per nunquam Paulus de Alzate alias Mediolani Notarium.
In Nomine Domini anno à Nativitate eiusdem Millessimo quingentessimo vigessimo indictione nona die Veneris non mensi Novembris.
Cum sit, quod ego Bartholomeus de Pirovano Juris UtriusqueDoctor filius quondam Magnifici Domini Gasparis Portae Vercellinae Parochiae sancti Victorisad Theatrum Mediolani meum Ultimum condiderim Testamentum rogatum per te Paulum de Alzate Notarium infrascriptum die vigessimo septimo mensis Augusti proxime prateriti seu anno et die in eo contenti de quo, et contentis in eo plenam memoriam habeo, et volens codicillare et addere, ac diminuere dicto testamento ac eum Testamentum in aliquibus mutare, codicillando, codicillavi, et codicillo, et addo, et diminuo dicto meo testamento in hunc modum videlicet.
Imprimis namque codicillando ut supra revocavi et revoco, ac annullo capitulum illud in dicto meo testamento insertum per quod ordinavi, et mandavi per filios et haeredes meos in eo testamento nominatos construi debere una Capella in Ecclesia sancti Victoris ad Theatrum Mediolani et Institui unus sacerdos ad presentationem, et nominationem dictorum filiorum et haeredum meorum et omnia, et singula in eo contenta quod Incipit, Item ordinavi, et ordino ac grauo, et mando, quod per infrascriptos filios et haeredes meos fiat seu construi fiat una capella in prefata Ecclesia Sancti Victoris ad Theatrum Mediolani sub nomine Divinorum Hieronimi, et Ambrosij et finit, et hoc pro una Vice tantum respectu dictae ordinationis.
Item casso, et annullo aliud Capitulum in predicto meo testamento insertum per quod ordinavi, Institui debere unus capellanus Sacerdos ad presentationem, et nominationem ipsorum filiorum et haeredum meorum in Ecclesia sancti Petri de Lomania et omnia, et singula in eo Capitulo contenta quod Incipit Item ordinavi et ordino, quod infrascripti haeredes mei instituant unum Capellanum Sacerdotem ad presentationem, et nominationem ipsorum infrascriptorum filiorum, et haeredum in Ecclesia sancti Petri de Lomania, et fierit eo casu quod liberati sint à dicto onere, et solutione dictarum librarum viginti quinque imperialibus annualim solvendarum ut supra.
Item addendo dicto testamento ego idem Bartholomeus codicillans ut supra gravavi, et gravo, ac ogligavi, et obligo dictos infrascriptos Dominos Thomam et Philippum Maria Fratres de Pirovano filios meos, et haeredes Institutos in dicto meo testamento et eorum haeredum haeredes usque in infinitum ad celebrandum fieri Missam Unam quotidie iusto impedimento cessante per unum sacerdotem idoneum mercenarium per tempora elligendum per dictos haeredes meos et eorum descendentes ut supra in remedio et mercede animae meae et defunctorum meorum, cuius sacerdoti mando dare deberi pro eius mercede ad computum librarum sexaginta Imperialium singulo anno usque in perpetuum per dictos haeredes meoas et ut supra, et etiam volo quod dicti filij, haeredes mei ut supra omni anno usqua in perpetuum celebrari faciant annuale unum de missis viginti quinque quarum una sit in cantu in apparatu com cera, et alijs necessarijs, et quae missa magna celebretur ad Altare Capellae construendae ut infra, et quod annuale in Ecclesia Sancti Victoris ad Theatrum Mediolani celebrari mando, et pro tali annuali usque in perpetuum celebrando ut supra omni anno ut supra prefati haeredes mei et ut supra expendant usque ad summam librarum decem Imperialium pro singulo annuali et quatenus filij, et haeredes mei ut supra essent negligentes, seu defficerent in celebrari faciendo dictam Missam quotidianam ut supra iusto impedimento cessante, aut in non celebrari faciendo dictum annuale et starent per annum unum quod predictam Missam quotidianam non celebrari facerent, aut dictum annuale similiter non fieri, et celebrari facerent, eo casu, seu altero eorum lego et Indico Magnificus D. D. Priori et Scolaribus, et seu deputatis Scolae, seu domi Misericordiae Mediolani, seu Scolae eius Domus nomine, et ipsi Scolae ducatos quinquecentum alibus quattuor Imperialibus pro ducato semel tantum ac conditione quod ipsi D. D. Scolares et Deputati teneantur et debeant ac obligati sint celebrari facere dictum missam quotidianam et dictus annuale in dicta Ecclesia Sancti Victoris ad Theatrum Mediolani, et expendere in predicta Missa quotidiana et Annuali celebrandi ut supra omni anno usque in perpetuum libras septuaginta Imperiales et hoc in remedio, et mercede animae meae, quo casu existente prefati haerede mei liberati sint ab onere celebrari faciendi dictum Annuale, et dictam Missam quotidianam des onus ipsorum habeant prefati D. D. Scolares et deputati ut supra.
Item codicillando ut supra gravo dictos filios et haeredes meos ad construi faciendam unam Capellam in prefata Ecclesia Sancti Victoris ad Theatrum Mediolani sub vocaboli divorum Hieronimi, et Ambrosij, et pro ea facienda, et construenda expendendas summam librarum ducentum imperiales semel tantum in remedio et mercede animae meae et ulterius gravo predictos filios et haeredes meos ad pro una vice tantum ornari faciendo dictam Capellam calice, Planeta, et alijs apparamentis necessarijs pro dicta Capella semel tantum, et ubi, et quatenus prefati filijs et haeredes mei non construi facerent dictam capellam et eam non ornarent infra annos duos post decessum mei Testatoris, eo casu lego, et Indico Ecclesiae Sancti Victoris predicti, et seu D. D. Rectoribus eiusdem ecclesiae libras tercentum Imperiales semel tantum qui teneantur eas expendere in construi faciendo dictam Capellam et ornado eam Calice, planeta, et necessarijs ut supra, et haec omnia quatenus reperiatur premissa per me Testatorem ante decessum mei codicillantis non fuisse construi facta.
Item codicillando ut supra gravavi, et gravo, et obligavi, et obligo dictos filios et heredes meos, et eorum heredum heredes usque in infinitum ad celebrari faciendo in Ecclesia Sancti Petri de Lomania Mediolanensis Diocesis Missas tres singula hebdomada et una earum celebretur in die festo iusto impedimento cessante per unum sacerdotem Mercenarium elligendum per dictos filios et heredes meos, et ut supra, cui dari mando ad computum librarum iginti quinque imperialium pro eius mercede singulo anno, et hoc in remedio et mercede animae meae, et defunctorum meorum, et quatenus prefati heredes mei et ut supra cessarent in celebrari
faciendo dictas Missas et steterint per annum unum quin eas celebrari fecerint, eo casu legavi et lego prefatis D. D. Priori, et scolares, et seu Deputatibus prefatae Scolae seu Domus Misericordiae Mediolani, eius Scolae seu Domus nomine, et seu ipsius Scolae nominae libras sexcentum imperiales com hac conditione, quod dicti D. D. Scolares, et Deputati per tempora teneantur, et debeant omni anno usque in perpetuum celebrari facere dictas Missas tres in predicta Ecclesia Sancti Petri de Lomagnia per unum Sacerdotem idoneum per eos per tempora deputandum et hoc in mercede animae meae. In reliquis vero volo dictum meum Testamentum in robore suo permanere.
Et de predictis ego idem Bartholomeus testator rogo te Paulum de Alzate Notarium publicum Mediolanensis et notum, et cognitorem mei codicillantis, et de predictis conficias Instrumentum unum, et plura tenoris eiusdem, etiam explendo, et in publicam formam dando cuilibet cuia intersit de capitulo in capitulum.
Actum in camera cubiculari prefati Domini codicillantis sito in eius domo habitationis sita ut supra Presentibus Joanne Melchione, et Joanne Francisco fratribus de Alzate filijs mei notarij infrascripti ambobus suprascriptarum Portae Vercellinae Parochiae Sancti Victoris suprascripti Notarijs et Protonotarijs, ac notis et cognitoribus prefati D. Codicillantis ad predicta vocatis, et rogatis.
Testes Magister bertola de Rizijs filius quondam Petri, Franciscus Ludovicus et Petrus Paulus fratres de Marliano filij quondam magistri Georgij omnes Portae Vercellinae Parochiae sancti Victoris suprascripti, et Bertolinus de Corbetta filius quondam Christophori habitans in loco de Tabiago plebis Incini Ducatus Mediolani omnes noti et cognitores prefati codicillantis ad premissa vovati et rogati.
Ego Paulus Merinus fq. Hieronimi P. Mediolanensis Victoris et Quadraginta Martirum Mediolani Publicus Apostolica Imperialique auctoritate Mediolanensis Notarius ex auctoritate mihi attribuita per dd. Abbates Venerandi Collegij DD. Notarium Mediolani sub die 25 februarij 1679 explendi Instrumentum rogata per istum nq. Paulus de Alzate alias Mediolani Notarium Instrumentum Codicillorum ab eius Abbreviatis fideliter extraxi, attestorque in Abbreviati adesse subscriptione à statutis requisitas e pro fide subscripsi sub die trigessima Aprilis 1686.