20 agosto 1571

Visita pastorale a Cassago del cardinale Carlo Borromeo

 

Archivio Curia di Milano, pieve di Missaglia, vol. 18.

 

 

i57i indictione xiij die lune xx mensis augusti.

Illustrissimus dominus recedens a loco Bulgiaghi pervenit ad locum Casaghi ubi adest capella curata sanctorum Jacobi et brigide cuius rector est presbiter Antonius de brambilla.

Et primo facta solita mortuorum absolutione in ecclesia et circum circa cimiterium. Et habito processione ad populum. Visitavit sanctissimum sacramentum tenitur in pisside aenea intus tabernaculum ligneum super alctare maiori collocatum.

Hec pixis inservit, est pro tabernaculo eneo pro processionibus quod habet annexum amovibile tamen, dictum tabernaculum ligneum est assibus ligneis decenter fabricatum sed ad hoc non inauratum nec pistum intus non duplicatum aliquo drapo sericeo et absque capzelo congruo.

Tabernaculum eneum pro processionibus et unitum pixidi picto et luneta cum eius fundo sunt cerei et imobiles. Scola sacramenti adest. Lampas assidue ardet de ante sacramentum expensis scolae. Baldechinum adest congruum. Baptisterium adest lapideum pulchrum cum suo coopto piramidali pulchro ac picto collocatum a sinistris in ingressu porte maioris et ex regione ipsius portae absque feriatam nec Basi. Sacrarium est a sinistris alctaris maioris subtus gradumm bradelle alctaris factum et clauditur assi de ipsius met gradus ac serra ac clavi. Vasa oleorum chresmatis queruit cum sua scatula pulchra sed ipsa tria vascula sunt singulorum disunita.

Vas oleorum pro infirmis quesit sed decept scatula et brusa.

Cimiterium est circum circa ecclesia et tum muris tum sepe vallatum. In ingressu tenue patet. Altaria duo videlicet Alctare maioris sub fornice fulchra et pulcherrima picta structum cum alia simili fornice hic inde que tres fornices attingunt ab uno latere ad aliud ecclesie et quatuor sustinentur columnis lapideis. Alctare non est consecratum et petra sacra est parva non iuxta. Est longum et latum ad formam cum bradella congrua ad quam ascenditur alio gradu ligneo, super mensam adsunt duo gradus lignei, est ornatum cruce et candelabris ottoni. A destris in angulo adest confessionale congruum cum sua clatre. A sinistris in pariete adest finestra congrua cum feriata absus stamegna.

Ad has tres fornices ascenditur duobus gradibus lapideis.

Altare Sanctae Marie secus pariete prope maiore constructum constructum per expensam quondam domini Marini della baretta qui decedens instituit heredes filios domini Jo:Petri della bareta cum onere expendendi libras i00 imperiales in una planeta et calice quae et pro ut et testamento rogato pro cui legato ad hoc non fuit satisfactum et cum dictus petrus nollet ob id absolvi in pasquale prexo possit satisfacere infra annum et pretii ex instrumento rogato per dominum Jacobum Bessanam in loco Besanae. Hoc alctare non est consecratum, est angustum, non habet paramenta sacra. Caret bradella, cruce et candelabris ottoni.

Super ... adest gradus lapideus. Hec ecclesia est sola navis ampla et lata. Celum ecclesia fuit de recentibus assidibus decenter soffittatum. Pavimentum est bene stratum. Parietes sunt dealbandi ubi non sunt pictures et ubi picturae sunt vetustatae diruptae. Duae sunt portae videlicet maiori in fronte et minor meridiem versus per quam dicitur super cimiterium et subsequenter in domo parochi. Nullae penitus adsunt finestrae per et illas capellae maioris et duas alias parvulas fenestrellas et in eadem parte meridionali et hec due absunt ferratis nec stamegnis. Labium ab qua sancta est cumdecens. Campanile est fabricatum de recenti supra cimiterio et coniuctum cum domo parochi. Adest sola campana. Non adest sacrestia, salvo quod parochus nuperrime instauravit quoddam oratorium sancti Rochi super ipso cimiterio de ante dictas eius aedes constructum quod minabatur ruinam et illud aptare intendit pro sacrestia. Paramenta hec sunt videlicet lista. Domus parochi est ecclesia annexa.

Parochus ipse interrogatus de tris eius ordinum et titulo beneficij ea omnia exhibuit et plus apparet ex visitatione eius domus et ex eius examine ad presente facto. Et interrogatus de numero familiae et animae ecce curae dixit esse familias numero 48 animas a communione numero i50. Inconfessos lucia della baretta et helisabet de sachis proposuit non delatione tempore. Liber Baptismatum et matrimoniorum querit. Et interrogatus de redditibus et bonis dictae parochialis exhibuit listam infrascriptam videlicet. Interogatus de ritu et impensa funeralium dixit quod ex conventione cum habitantis facte habet soldos 32 per quolibet funere et adulti et infantis. Et per quolibet officio soldos i4.

Et alijs publicis interessentibus dant soldos 7. Et cera quae super est in funeralibus et ex aquijs ne cedit lucro ipsius presbiteri. Scolam doctrinae cristianae dixit docere singulis diebus festivis ex parte rectoris, sed quondam pueri sunt neglegentes. Exinde parochus ipse ac vicini fere omnes ad presentiam predicti illustrissimi diem convocati et interogati si quae adsunt legata pauperibus vel alia ad pias causas relata dixerunt.

Inter hanc visitationem faciendam ministratam fuit chrismatis sacramentum quidem pluribus cristi fidelibus.