Agostino a Milano: affresco di O. Nelli a Gubbio
[16 febbraio 1253]
Ex Codice Eugubino, fol. 21-22 16 febbraio 1253
In nomine Christi. Amen. Anno Domini Millesimo ducentesimo quinquagesimo tertio, Indictione XI, tempore dni. Innocentii Pape quarti, die XII exeunte mense februarii. Ego quidem in Dei nomine Riççalfulcus Guiglielmi, preco et sindicus Comunis Eugubii, nomine et vice Comunis Eugubii, et de mandato et voluntate domini Ardoini Confalonerii de Plagentia, dicti Potestatis Eugubii presentis et consentientis, ad honorem Dei omnipotentis et omnium Sanctorum et Sanctarum Dei, et pro Dei timore et remissione peccatorum hominum Civitatis et Comitatus Eugubii, ex causa donationis irrevocabilitert inter vivos, do, dono, cedo, mando atque concedo tibi fratri Raynaldo, de Ordine heremitarum de Brictinis, Custodi sive Priori loci sancti Augustini, hedificati et constructi apud Civitatem Eugubii, in Eugubina dyocesi, extra Civitatem predictam, recipienti ad reverentiam et laudem Dei et pro edificatione et constructione dicti loci pro fratribus dicti Ordinis, ibidem Domino nostro Ihesuchristo perpetuo servientibus, videlicet, unam vineam, quam ego, emi nomine Comunis predicti, a dompno Pace Balcholumelde, positam in plageys montis ghoreggii, iuxta locum predictum, fines cuius hii sunt: a duobus lateribus, scilicet a pede et a capite, via; et a tertio dominus Deotaiute Pari et terenum (sic) dicti loci sancti Augustini; vel siquos alios fines habet dicta vinea, cum omnibus suis pertinentibus, cum introitu et exitu suo et cum omni eo, quod super se vel in se habet, vel habere videtur, in integrum. Cedens et mandans tibi dicto fratri Raynaldo, recipienti pro utilitate et commodo dicti loci et pro dicto loco et dictis fratribus, omne jus, omnemque actionem, realem et personalem, utilem et directam, generalem et specialem seu mixtam, quod et quam nomine Comunis predicti habeo, vel aliquo modo habere videor, et te fratrem Raynaldum, tanquam in rem pertinentem dicto loco et pro constructione et hedificatione dicti loci, procuratorem facio atque constituo ac habendum, tenendum ac possidendum et quicquid inde tibi, tuisque successoribus, pro commodo et utilitate dicti loci sancti Augustini, deinceps placuerit faciendum, in perpetuum; ita tamen quod dicta vinea non sumitatur vel supponatur, vel alienetur ab aliqua persona pro dicto loco alicui ecclesie vel alicui potenti viro, vel alteri cuiuslibet persone, Civitatis et districtus Eugubii, nisi esset pro utilitate et commodo dicti loci, et hoc facere cum voluntate et consensu Consilii Civitatis Eugubii, vel maioris partis Consilii. Quam vineam ego Riccafulcus, nomine predicto, constituo me, tuo nomine et nomine dicti loci, procuratorio possidere donec possessionem ipsius vinee pro dicto loco et dictis fratribus intraveris ... Quam donationem pro amore Dei et reverentia Domini nostri Ihesuchristi, nomine Comunis predicti, liberaliter collatam, promicto per me et dictum Comune et homines dicti Comunis tibi dicto fratri Raynaldo, pro fratribus dicti loci recipienti, firmam et incorruptam habere et tenere et nullo tempore eam revocare vel retractare aliqua de causa ... sub pena dupli dicte vinee a me tibi nomine Comunis predicti solempniter promissa ...
Actum est hoc in balcone palatii Comunis Eugubii, presentibus D.no Ardoino Confaloniero de Plagentia, Potestati Eugubii, d.no Francischo suo milite, d.no Ugolino Salamonis, Accurolo Rodulfi, Philippo Deotaiuti, Petro Andree Spanoli, Filiputio Bevenuti, Platanello Raynerii, Surcolo Iacopi de Fabriano notario et aliis pluribus testibus.
Et Ego Mercatus Raynaldi notarius, hiis omnibus interfui et, ut supra legitur, rogatus scrissi (sic) et autenticavi et meum signum apposui.
In eodem Codice, fol. 10-15, exstat quoddam "Compendium" instrumentorum Conventus factum an. 1341.
Tertium locum habet inter documenta descripta sequens: "Item quoddam instrumentum cuiusdam vinee tradite et donate nostri Ordini in persona cuiusdam fratris Ranaldi, sindici, custodis vel prioris vicemgerentis, per Calfulcum Guilielmi, sindicum Comunis Eugubii, cuius fines tales: a duobus lateribus, scilicet a capite et a pede, via; et a III d.nus Deotaiuti Pari et terenum dicti loci S.ti Augustini, et hoc fuit in anno Domini Millesimo CC L, die XII mensis septembris, quod, ut apparet, scriptum (fuit) per manum Mercati Ranaldi notarii" (Fol. 10v). Compendium hoc cum instrumento supra transcripto in omnibus concordat, exceptis anno et mense. Unde discrepantia haec? Fuitne bis facta donatio, primum anno 1250, postmodo anno 1253? Credendum potius est scribam, ex negligentia, omisisse membrum "III", sicut etiam, ex negligentia, aut per ignorantiam, omisit inter "II" et "mensis" vocabulum "exeuntis", quo olim significabatur computum dierum fieri debere, non a die prima mensis, sed ab ultima retro. Exemplum similis omissionis invenitur in eodem Codice fol. 53, ut infra patebit. Quod ad mensem spectat, causam discrepantiae fuisse erroneam interpretationem abbreviationis "febr.", qua, ut in Codice, probabilissime, erat significatus in instrumento originali, nunc deperdito. In confirmationem meae sententiae, addere mihi liceat testimonium T. HERRERA (Alphabetum, I, p. 217), qui de hac donatione notitiam habuisse videtur et eam unicam notat ac sub anno 1253 factam fuisse dicit.