CAPUT. XII

De P. Alexandro a S. Elpidio, X Generali

 

 

 

 

In Comitiis Generalibus Viterbii celebratis, majori suffragantium calculo, in officium Generalatus successit P. Mag. Alexander a S. Elpidio, vir rari ingenii, et mirae experientiae, post omnis generis officia Ordinis administrata. Toleti, quo sub finem anni praeteriti Religiosi S. Augustini ex vicino loco ob infestum aërem migrarant, erigitur Monasterium cum Ecclesia liberalitate D. Gondesalvi Ruiz, Cancellarii Castellae, in honorem S. Stephani, quem D. Gondesalvus una cum S. Augustino in morte habuit propitium, uterque enim Sanctus apparuit morienti, ac funus usque ad Ecclesiam cohonestavere multis apparentes.

Vigebat hoc tempore Ordo Eremitarum S. Augustini in Ungariae partibus, ubi spirituale regimen passim Fratribus S. Augustini committebatur, parochis innumeris, Episcopis aliquot ex Ordine S. Augustini assumptis. Strigoniensem Archiepiscopatum gubernavit annis XX F. Stephanus Forest, Coronijacensem Joannes Rez, Lavacensem P. Ladislaus Sbrovolki, et post illum adhuc duo alii Ordinis Eremitarum S. Augustini alumni. Decessit tunc e vivis in Senarum Provincia Camerati B. Petrus a Florentia, cui nonnunquam cibus caelitus delatus fuerat, quique non infrequenter cum Angelis Dei laudes cantabat alterna voce, prophetiae ac miraculorum gloria illustris.

Pro reformatione Ordinis, cum haberentur Comitia Patavii, instante Alexandro Generali, plurima Monasteria sese justae disciplinae submisere, maxime quae Venetos ac Lombardos spectabant. Horum Monasteriorum limam cum suscepisset ipse Generalis, primusque esset in opere pietatis non sine egregio progressu, defertur nuntius de obitu B. Aegidii Romani, Archiepiscopi et Cardinalis, qui Avenione istis diebus animam egerat, postquam 69 annis pro Ecclesia et Ordine vixisset.

Distribuerat prius hic Praelatus rem suam familiarem inter pauperes, parte aliqua Romano Conventui et altera Bituricensi reservata; corpus suum una cum Bibliotheca Parisios transferri jusserat, ut ibi quiesceret, ubi studiorum labore quietem promeruerat. Sepulturae illius adhuc hodie talis manet inscriptio: Hic jacet aula morum, vitae munditia, Archiphilosophiae Aristotelis perspicacissimus commentator, clavis et Doctor Theologiae, lux in lucem reducens dubia, F. Aegidius de Roma, Ordinis FF. Eremitarum S. August. Archiepiscopus Bituricensis, qui obiit Anno Domini MCCCXVI die 22 Mensis Decembris. Maximam edidit hic Aegidius librorum copiam, quibus Scholasticam Theologiam fundamentaliter illustravit, quorum catalogum alii recitant. Promotus fuerat non ita pridem ad Apostolicae sedis culmen Joannes XXII, Ordini Eremitarum S. Augustini optime affectus; hic B. Claram de Monte-Falco, sanctarum numero adscribendam decreverat, brevi suo mandans Neapoleoni Ursino, S. R. E. Cardinali Diacono, ut de illius sanctitate ac miraculis inquireret, quod etiam ex mandato Sedis Apostolicae fecit Episcopus Perusinus et Urbevetanus nomine Cardinalis Ursini.

Anno MCCCXVIII Ordinis comitia habentur Arimini, ubi rursus Alexander confirmatur in Generalem, multaque, quae Ordinem maxime promovebant, ordinantur, constitutionibus postmodum inserta. Sequenti anno Joannes XXII Patribus S. Augustini tria gravissima officia curiae Pontificiae commisit; Sacristiae scilicet, Bibliothecae et Secretae pietatis, quibus praefecit Ven. P. Joannem Lemovicensem, Gallum, qui multis annis laudabiliter Joanni XXII, Benedicto XXII, ac Clementi VI servivit, in dictis officiis exercitatissimus. Hoc Pontificatu et hoc anno FF. Eremitae S. Augustini habitationem obtinent in Urbe Tornacensi, illisque assignatur locus quondam Fratrum de Poenitentia, tunc desertus, possessionem capiente R. P. Guillelmo Leferon, vice Reverendi P. Alexandri Generalis. Fundatur tunc etiam in Hispania sub Conchensi dioecesi Conventus Castelli de Muñoz, expensis Principis Joannis Emmanuelis, qui Patre Emmanuele genitus, et nepos S. Fernandini Regis, D. Augustino erat devotissimus.

Anno MCCCXXI, 7 Idus Junii, Capitulum evocatur Tarvisium, ubi, Alexandro rursus confirmato, initur ratio studia erigendi inter Italiae fines, quae hactenus tantum in Galliis floruerant, accitis ex Parisiensi Schola Alberto Patavino et Gerardo Senensi, aliisque non minoris nominis viris. Vix Albertus Patavinus ex Gallia redux, Pataviensibus ad stuporem verbum Dei declamare inceperat, ac sacras litteras ex cathedra proferre, quin ecce immatura morte (necdum enim sex supra quadraginta annos vixerat) omnium moerore discessit e vivis, plurimas relinquens ingenii sui lucubrationes. Illum Patavini statua marmorea cum duplici elogio donarunt: Alberto Eremit. Patri singularissimo, vitae continentissimae, patriae Patavii studiorum Columnae, et Reipublicae Christianae summo splendori. Sub eadem statua scriptum legitur: Albertus liberalium artium ac Urbis nostrae splendor, in Ordine Eremitarum Regulam professus, continentissimae vitae fuit; is claruit ingenio sub celeberrimo Aegidio Romano ejusdem Ordinis; sacris litteris imbutus, sumpta Parisiis infula magistrali, tam clarus evasit, ut Paulum Apostolum, Moysen, Evangelici ac Librum Sententiarum expositione splendidissima reservaverit, idemque ante omnes suae aetatis viros facundissimus Praedicator, immortali memoriae hic optimo jure datur. Parisiensem Universitatem at postmodum Anglorum Gymnasia plurimum ornavit P. Joannes Wilton, concionator celeberrimus, Gallici sermonis atque Anglici peritus, scholasticus etiam insignis, ut testatur illius contemporaneus Bacon, Carmelita, cum quo plures habuit concertationes.

Obiit tandem is aetate ac meritis refertissimus Oxonii, uti miles in acie, sic Doctor in cathedra inter scholasticos pulveres. Anno MCCCXXIV tertio Nonas Junii, conveniunt Patres graviores Ordinis ad Narbonensis Galliae Metropolim Montempessulum, ubi jam quinto Alexandro de S. Elpidio Ordinis gubernaculum uti peritissimo nauclero committitur, cui laudabiliter praefuit. Fuit hoc tempore saepius a summo Pontifice ad diversos Principes pro tuenda Ecclesiastica jurisdictione uti intermedius nuncius destinatus, eamque acerrime verbis tutatus est.

Tandem Alexander decimoquarto sui regiminis anno Archiepiscopus Ravennatensis designatur, illique Ecclesiae non minus utiliter, quamvis non ita diu, ut Ordini Augustiniano, praefuit, praeclaro relicto exemplo suique memoria, quae adhuc ibidem extat inter alios Archiepiscopos non postrema.