Agostino e i suoi frati
disegno a colori dal ms. II di Firenze che contiene
una versione della Città di Dio in lingua italiana.
Datato 1433, al foglio 315 è firmato da A. di Lorenzo
XXXII
RES ORDINIS VARIAE AB AN. 1256 USQUE AD 1300
Alexander IV anno 1260 sub die 13 Decembris quibusdam Insubriae Episcopis, praetextu eremiticae ipsorum professionis nostrates intra loca habitata morari non permittentibus, auctoritate Apostolica mandavit quatenus ipsos fratres non praesumant impedire quominus in civitatibus, castris, et villis libere possint, et debeant habitare; quin potius eis ad hoc, ob Christi reverentiam, benigni favoris auxilium et piae subventionis impendant. Vide Torellium tom. 4, pag. 639.
Urbanus IV an. 1262 suis Apostolicis litteris, datis Viterbii sub die I Octobris, indulsit nostratibus ut ad praestationem Procurationum Legatorum Sedis Apostolicae, vel Nunciorum ipsius, aut exactionum, vel collectarum, seu subsidiorum, vel provisionum quarumcumque minime tenerentur. Vide Bullarium Empoli pag. 369. Idem Pontifex anno 1261 ordinavit ut Ordo semper habeat Patrem Curiae assistentem, qui negotiis Ordinis semper intendat, mentemque Pontificis intelligat: quod officium modo exequitur Procurator generalis. Vide Empoli pag. 292. Item praefatus Summus Pontifex Urbanus IV per Apostolicas litteras datas Viterbii die 9 Dec. an. 1262, ad majorem nostratum Eremitarum unitorum, cum illis, sicut antea Alexander IV, dispensavit super diversarum professionum aut observationum debito, quod in aliis Congregationibus contraxerant. Vide Empoli pag. 370.
Anno 1266 Clemens IV litteris Apostolicis datis Viterbii die 29 Augusti confirmavit concordiam initam inter nostrates, et Guillelmitas, qui quatuor mensibus post unionem ab Ordine Augustiniano recesserant, circa quaedam Ordinis S. Guillelmi coenobia in Regnis Germaniae, et Hungariae sita, quae Ordini nostro jam aggregata erant, nempe Portae S. Mariae de Ibiseborne Moguntinae dioecesis, Coronae S. Mariae de Fucisene Constantiensis dioecesis, Vallis Speciosae, alias de Semenshausem Ratisbonensis dioecesis, Mindelhaimi Augustanae diocesis, Vallis S. Joannis de Pivonia in insula S. Mariae Benignae Pragensis dioecesis, Lixtini Caminensis dioecesis, et alia, quae in litteris Apostolicis non nominantur. Itaque laudatus Summus Pontifex Clemens IV decrevit, atque statuit quod praedictae domus de Porta S. Mariae de Ibiseborne, et de Corona S. Mariae, necnon et si quae aliae sunt in regionibus diversis, exceptis praedictis Regnis Alemaniae, et Hungariae cum ipsarum Fratribus, earumdemque possessionibus, et juribus ad dictum Ordinem S. Guilelmi totaliter redeant, et sub Regula S. Benedicti secundum institutionem S. Guilelmi remaneant in habitu solito antequam transirent ad S. Augustini Ordinem... reliquae vero domus praedictae, et omnes aliae domus, quae de praedicto Ordine S. Guilelmi ad praedictorum Eremitarum Ordinem S. Augustini in praedictis Regnis Alemaniae, et Hungariae transierunt, cum ipsarum Fratribus, et juribus, bonis mobilibus, et immobilibus, et pertinentiis universis permaneant in praedicto Ordine S. Augustini. Indultum tamen fuit Fratribus ut intra mensem si vellent, ad suos pristinos sodales redirent. Praeterea idem Summus Pontifex ordinavit quod Priores Generales Ordinis Eremitarum S. Augustini praetextu unionis praedictae aliquas domos Eremitarum S. Guilelmi ad Ordinem suum de coetero non recipiant. Vide Torellium tom. 4, pag. 724. Anno 1268 quoniam aliqui Episcopi prohibebant ne ipsorum subditi ad ecclesias Ordinis adirent, neque Fratribus eleemosynas largirentur, sub die 14 Aprilis Clemens IV illis praecepit ut a praedictorum Fratrum indebitis gravaminibus, ac injuriis in posterum desisterent. Vide Torellium tom, 4. pag. 74. An. 1274 in Capitulo generali Molariae prope Romam habito die 18 Octobris, sub Praeside Card. Richardo Annibaldeschi, Constitutiones nostri Ordinis proponuntur, et fiunt. Ita noster P. Mag. Thomas Bonasoli ex Ordinis Archivio. Anno autem 1275 in Capitulo generali item Molariae eadem die 18 Octobris celebrato praefatae Constitutiones in meliorem formam reducuntur, et publicantur, quae iterum examinatae fuerunt in Capit. gen. Tuderti die 8 Septembris 1276. Anno 1280 in Capitulo generali, Patavii mense Augusto celebrato, definitum fuit ut Capitula generalia celebrentur tantum singulo triennio. Antea enim singulis annis generalia Comitia fiebant. Hoc decretum iterum confirmatum fuit in Capitulo gen. Urbevetano an. 1284. In hoc ipso Capitulo mense Majo celebrato statutum fuit ut quotidie fratres post Completorium laudes B. Mariae Virginis, idest Benedicta tu, uti censet Torellius, recitare deberent. Vide Torellium tom. 5, pag. 32. An. 1287 in Capitulo generali, Florentiae in festo Pentecostes celebrato, definitum fuit ut in omnibus Ordinis nostri scholis traderetur doctrina nostratis Doctoris fundatissimi Aegidii Columnae, qui tunc temporis Parisiis sacram Theologiam publice profitebatur. Item statum fuit ut saltem quatuor in toto Ordine studia generalia haberentur, nempe Romae, Bononiae, Patavii, et Neapoli. Demum sancita fuit lex ut quotiescumque per universum Orbem ad loca nostra Fratres Praedicatores, Minores, Monachos, et alios religiosos divertere contigerit, Fratres nostri Ordinis illos benigne recipiant hospitio, et charitative pertractent. An. 1290 per publicum instrumentum, subscriptum per notarium Jacobum de Carabone, B. Clemens, tunc Ordinis Generalis, facultatem dedit nostratibus Pisanis vendendi septem eremitoria illius regionis pro novo coenobio in illa eadem urbe aedificando. Eremitoria illa sic enumerantur:
1) Eremit. S. Salvatoris de Cavina, alias de Cassina,
2) Eremit. S. Jacobi de Aquaviva,
3) Eremit. S. Mariae de Monteforti,
4) Eremit. S. Mariae Magdalenae da Pereta,
5) Eremit. S. Bernardi de Costa-Aqua de Calci,
6) Eremit. Caprolekii,
7) Eremit. de Ressignano.
Anno 1291 auctoritate Nicolai IV electi fuerunt ex toto Ordine triginta nostrates ad praedicandam Crucem contra Saracenos. Superiori an. 1290 electi ad idem opus fuerant praedicatores viginti item ex nostro Ordine. Anno 1294 Coelestinus V Bulla Apost. incip. Dum solicitae considerationis etc. data Neapoli sub die 27 Novembris personas, et loca Ordinis nostri ab Episcoporum, vel cujuslibet alterius jurisdictione, ac potestate omnimoda in perpetuum exemit, de gratia speciali, decernens eumdem Ordinem, ac personas, ecclesias, oratoria, domos et loca ad Ordinem pertinentia soli Romano Pontifici tam in spiritualibus, quam in temporalibus absque ullo medio subjacere. Vide nostratem Empoli pag. 100. Hoc ipsum privilegium confirmarunt Bonifacius VIII, Clemens VI, Urbanus VI, Nicolaus V, aliique Summi Pontifices. Anno 1295 in Capit. gen. Senis in Tuscia in feste Pentecostes habito legitur sequens decretum: cum sit nostrae intentionis, et velimus omnino quod Frater Jacobus de Viterbio (postea Archiepiscopus Neapolis, Beati titulo insignitus) Magister in sacra Teologia, debeat scribere et facere opera in Sacra pagina, definimus quod singulis annis habere debeat ab Ordine pro qualibet provincia Ordinis unum florenum de auro pro scriptoribus, et charta, et aliis suis necessitatibus. Item concedimus eidem centum florenos de denariis Communitatis Ordinis, quos mutuavit sibi Fr. Rogerius de Florentia Magister, quos florenos non teneatur sibi reddere, nec Ordini nostro.
In eodem etiam Capitulo constituuntur toni, quibus decantentur psalmi, lectiones, et coetera alia, quae in Ecclesia publice dicuntur, edito libro, quem ordinarium vocant. In eodem Senensi Capitulo definitum fuit: quod historia quam edidit Frater Petrus Romanus de B. Paulo primo Heremita in cantu, per totum Ordinem nostrum promulgetur, et ea fratres nostri Ordinis utantur ubique ad honorem et reverentiam dicti Sancti. An. 1298 noster Aegidius Columna jussu Bonifacii VIII composuit tractatum brevem pro conversione Tartarorum ad usum missionariorum illius regionis.