Agostino e i suoi frati
disegno a colori dal ms. II di Firenze che contiene
una versione della Città di Dio in lingua italiana.
Datato 1433, al foglio 315 è firmato da A. di Lorenzo
XXXIII
COENOBIA ERECTA, VEL QUAE EXTABANT, AB ANNO 1300 USQUE AD 1350
Conventus Ambiani (di Amiens) provinciae S. Guillelmi in Gallia tit. S. Juliani fundatur an. 1301 a Dominis de Nigella (de Nesto) sed videtur a nostratibus incoli coepisse duntaxat an. 1307. In illo coenobio venerabatur miraculosa imago B. Virginis de Fide, vulgo Notre Dame de Foy.
Conventus de Anc-Klam extructum fuit an. 1301 in loco ubi extabat arx Anc-Klam nuncupata, quam Warislaus Pomeraniae Dux pro coenobio extruendo nostratibus donavit.
Conventus S. Angeli in Dioecesi Messanae in Sicilia tit S. Mariae sopra Brolum an. 1314 nostratibus donatur a Roberto Neapolitano Rege, Episcopo annuente.
Conventus Astae (di Asti) in Pedemontio, seu verius in Liguria, tit. S. Mariae Gratiarum, postea S. Augustini, extabat an. 1328. An. 1548 transiit ad Congregationem Lombardiae.
Conventus Aversae (di Aversa) tit. S. Augustini in provincia Terrae Laboris extructum est ante an. 1337. Ad petitionem Reginae Neapolitanae an. 1425 aggregatus fuit tunc recenti Congregationi S. Joannis ad Carbonariam.
Conventus Augustae in Germania extra urbis moenia extabat jam anno 1340, quo Uldaricus III Comes Moringensis, et Ilsugiensis illum ingentibus divitiis locupletavit, et auxit.
Conventus Barcinonis (di Barcelona) tit. S. Augustini in Catalaunia fundatus fuit an. 1309, ut refert Herrera tom. I, pag. 122. Celebre erat illius ecclesiae sacellum Deiparae de Pietate dicatum, cuius patrocinio an. 1482, die 29 Novembris, saevientis luis cessationem cives impetrarunt.
Conventus Bituricensis tit. S. Catharinae (di Bourges) in Gallia erat antea Fratrum Saccitarum, alias de Poenitentia Christi, quorum Ordine in Concilio Viennensi extincto, noster Aegidius Columna tunc temporis archiepiscopus Bituricensis illum a Philippo Pulchro Galliarum Rege, cujus praeceptor fuerat, pro nostro Eremitano Ordine impetravit, atque ibidem, prout iisdern verbis scribit Joannes Chenu, Fratres Eremitas Sancti Augustini circum civitatem in sylvis sparsos, et solitarie viventes collocavit; quibus ipse (anno 1311) plurima bona contulit, et praesertim insignia ornamenta, quae an. 1487 grandi urbis incendio perierunt. In eodem coenobio per nostratem Stephanum Rabachium an. 1594 initium sumpsit Congregatio, sive Communitas Bituricensis, cujus sodales in Gallia parvi Augustinenses appellari coeperunt, cum nostrates discalceati parvi Patres nuncuparentur. Parvorum Augustinensium domus Lutetiae Parisiorum sita erat in suburbio S. Germani, ejusque fundatrix extitit Regina Margarita Valesia an. 1613.
Conventus Brignoniensis (di Brignolle) in provincia Provinciae in Gallia extructus fuit an. 1323 in dioecesi Aquensi.
Conventus Callatabellotae tit. SS. Annuntiatae in dioecesi Agrigenti in Sicilia extabat anno 1335.
Conventus Cantabrigiae (di Cambridge) in Anglia jam extabat an. 1343.
Conventus Carcassonae (di Carcasonne) tit. S. Augustini in provincia Tolosana in Gallia fundatus fuit circa an. 1348. Possidebat unum e minoribus Sudariis, quibus SS. Domini Nostri corpus involutum fuit. Asservatur hodie in sacello nosocomii ejusdem civitatis.
Conventus Cazimiriae sive Cracoviae in Polonia, fundatur a Casimiro Rege Poloniae an. 1348 ad honorem SS. Catharinae et Margaritae in nova urbe (ita Herrera) ab ipso constructa, in memoriam miraculi, quo sacrum Christi Corpus a perditissimis furibus simul cum aeneo, sed deaurato vasculo, in coenosam paludem projectum, crebis ignibus et faculis dies noctesque lustratum, et a Joanne Grotho Episcopo Cracoviensi cum Clero processionaliter illuc se conferente repertum est. Ab anno 1621, verba sunt nostratis Lubin, imago B. Mariae Virginis in claustro posita miraculis coruscare coepit. In illo coenobio an. 1471, die 8 Febr., cum sanctitatis opinione spiritum Deo reddidit noster B. Isaias Bonerus, vir doctrina, ac pietate celebris, cujus dies festus etiamnunc ab illa Cracoviensi Universitate quotannis celebratur.
Conventus S. Augustini Corleonis in Sicilia extabat jam an. 1330.
Conventus Deeswar, alias Tordae, in Transylvania tit. B. Mariae Virginis an. 1310 pertinebat ad provinciam Ungariae.
Conventus S. Augustini Domnarum (di Dueñas) in provincia Castellae in Hispania, fundatur an. 1334 a Michaele Tis, filio nobilis Equitis D. Joannis el Rubio nuncupati.
Conventus Estellae, alias Stellae tit. S. Antonii in Regno Navarrae extabat extra urbem an. 1313. Verum antiqui illi nostrates an. 1322 die 23 Decembris receperunt a D. Thoma Francino de Stella domos et fora, quae possidebat in parochia S. Michaelis (ita Herrera) in Arenali Estellae in Moronera ad aedificandum ecclesiam et monasterium. Non ita tamen multo post, anno scilicet 1369 hoc novum coenobium tit. S. Augustini ingruente bello dextruitur, et nostrates ad alium locum intra muros sibi a Navarrae Rege assignatum se transtulerunt, obtenta novae domus aedificandae facultate ab Episcopo Pampelonensi D. Martino Zalva die 6 Julii 1387.
Conventus Fedardiensis, sive Fetherdae (di Fetherd) in dioecesi Casseliensi, et Comitatu Typerariensi in Hibernia sub titulo SS. Trinitatis fundatur an. 1306 a Waltero Multoc, (Apud Lubin legitur Mulio) annuente archiepiscopo DD. Mauritio Mac-Carwill.
Conventus Florentiae tit S. Galli, alias S. Mariae de Populo ad S. Gallum, a Franciscanis traditur Eremitis Augustinensibus circa an. 1330. Verum circa an. 1487 a Laurentio de Medicis senore, intuitu nostratis celeberrimi concionatoris Mariani de Genestano ipsius confessarii, sumptu vere regio pene a fundamentis instauratur.Non ita tamen multo post, nempe an. 1530 cum Florentina civitas hostium obsidione premeretur, ob illius defensionem coenobium una cum templo evertitur, et nostrates (tunc temporis de Congregatione Lombardiae) transmigrarunt ad conventum S. Jacobi inter Fossas, qui olim fuerat Monachorum Vallis Umbrosae, et postea Monialium Spiritus Sancti.
Conventus de Graberende in provincia Saxoniae nominatur a nostrate B. Henrico de Urimaria, qui ex hac vita migravit circa an. 1340.
Conventus Hulliae (di Hull) in provincia Eboracensi in Anglia fundatur an. 1330 a Galfrido di Huthom.
Conventus Huntigtoniae (di Huntington) in provincia seu limite Cantabrigiensi in Anglia extabat jam an. 1301.
Conventus Laudae (di Lodi) tit. S. Agnetis nominatur an. 1336. A provincia Insubriae ad Congregationem ejusdem nominis (vulgo de Lombardia) postea transivit. Anno autem 1527 traditus fuit Canonicis Regularibus, a quibus tamen nostratibus restituitur anno 1530.
Conventus Marsallae in Sicilia fundatur circa annum 1306 sub titulo S. Mariae de Succursu; sed post repertam in Cavea miraculosam Deiparae imaginem, vocari coepit nomine B. Mariae Virginis de Cavea, vulgo della Cava.
Conventus Murivallium (di Morrovalle) tit. S. Luciae in dioecesi Firmana in Piceno inchoatur circa an. 1308.
Conventus Montispessulani (di Montpellier) in provincia Narbonensi in Gallia extabat jam an. 1324. Ast ab Haereticis evertitur an. 1574, et instaurari coepit an. 1624. Illius coenobii Prior Augustinus Guarin, vir doctus ac pius, qui dicitur etiam fuisse Montispessulanae Universitatis Rector, an. 1568 contra Lutheranos et Calvinistas veluti alter Augustinus in conventu omnium disputans illos publice superavit. Verum illorum furorem evadere nequivit; nam ab illis captus, et in carcerem missus, propinato veneno de medio tollitur. Eadem persecutione saeviente decem alli ejusdem coenobii nostrates ab haereticis interfecti sunt, nempe Fratres Augustinus Mareschalcus, Nicolaus de Narbona, Antonius Noveleti de Alvernia, Jacobus Laurentius de Lugduno, Joannes Guarrigues, et alii.
Conventus Moguntiae (Meintz) tit. S. Augustini, alias SS. Trinitatis in Germania extabat jam an. 1308.
Conventus Morthemarthae, seu Mortui Maris (di Mortemer) in dioecesi Lemovicensi in Gallia fundatus fuit an. 1332 a Petro de Mortuo-Mari Episcopo Antisiodorensi et Cardinali, qui in eodem oppido erexit, et amplis redditibus dotavit collegium duodecim puerorum, cujus administrationem nostratibus commisit. Annuit hujusmodi institutioni Clemens VI circa an. 1345, quamvis, ita idem Pontifex ait, id esset contra regulam, et statuta ejusdem Ordinis.
Conventus Mariae-Vallis (di Mariendal) tit. S. Mariae de Gratia in provincia Coloniensi, qui vocatur etiam Conventus Beiilariensis, seu de Beiilario, extabat an. 1332.
Conventus Neumburgi tit. Corporis Christi, in provincia Bavariae, extabat an. 1312.
Conventus Nursiae (di Norcia) tit. S. Augustini in Umbria erigitur ante annum 1311.
Conventus Novariae tit. S. Joannis, alias S. Augustini in Insubria, diversus a coenobio S. Nicolai ejusdem urbis, extabat an. 1320. Legitur in Ordinis Regestis praefatum coenobium an. 1552 propter bella solo aequatum fuisse, additque Carolus a Basilica S. Petri in historia Novariensi lib. 2, pag. 574 sub an. 1553 munitionis causa ecclesias, et monasteria, quae erant prope urbis moenia, fuisse destructa, et quod tamen urbs minime munita fuit, et aggeres tantummodo tres constructi, mox etiam tollendi. Subdit autem Herrera: Praeproperam, et minus necessariam templorum et coenobiorum eversionem punit quandoque Deus praententi finis frustratione; ne sit hominibus persuasum irreverentiam Divis et Religionibus (monasticis) illatam, fanis et monasteriis eversis absque celeri, et debita compensatione, urbium securitati profuturam. Utilis valde Herrerae animadversio, si tamen homines hujus nostri saeculi proponerent Deum ante conspectum suum!
Conventus Papiae tit. S. Augustini inchoatus fuit an. 1327 opera, et industria nostratis Generalis B. Guillelmi Amidani de Cremona, postea Episcopi Novariensis, qui a Joanne XXII obtinuit ut pro cardinalitia dignitate illi prornissa potius conferret ei facultatem aedificandi Eremitanum coenobium prope ecclesiam S. Petri in Coelo Aureo, ubi S. P. Augustini corpus asservabatur; quae ecclesia propterea evasit Canonicis Regularibus, et Eremitis S. P. Augustini communis; quae res non paucis dissidiis postea occasionem praebuit. Antea nostrates Eremitae jam inde ab anno 1277 degebant extra illam civitatem in coenobio Sanctae Mustiolae Virginis, et Martyris. Papiense S. Augustini coenobium nostrates ex imperiali decreto relinquere coacti sunt an. 1785, ad illud S. Petri Coelestini Mediolanum transmigrantes. Redierunt Papiam in conventum Patrum Jesuitarum an. 1786, et ad illam ecclesiam transtulerunt corpus S. Patris. Ibidem manserunt usque ad Neapoleonicam suppressionem an. 1799. Latuerat S. P. Augustini corpus in praefata S. Petri Ecclesia in crypta Confessionis inter puteum aquae salutaris, et altare inferius usque ad an. 1695, quo albus marmoreus sarcophagus ibidem die I Octobris repertus fuit, in quo custodiebatur arca argentea, quae S. Patris ossa continebat. Exorta haud levi controversia circa ejusdem S. P. Augustini corporis identitatem, tandem Benedictus XIII sub die 22 Septembris an. 1729 omnem contentionem diremit approbando judicium DD. Francisci Pertusati, Episcopi Papiensis, latum sub die 16 Julii an. 1728, quo nimirum decernebatur sacras exuvias ut supra in ecclesia S. Petri in Coelo Aureo repertas esse revera corpus S. P. Augustini. Ad hujusmodi identitatem comprobandam egregia scripsere nostrates Magistri Fulgentius Bellelli Generalis, et Josephus Gregori Ordinis Secretarius. In praesentiarum autem idem S. P. Augustini corpus asservatur in cathedrali Papiae ecclesia, ad quam an. 1832 translatum fuit. Majores nostri ad perpetuam memoriam captae possessionis praefatae ecclesiae S. Petri in Coelo Aureo in Comitiis generalibus Senis in Tuscia habitis anno 1338 statuerunt quod quotannis in toto Ordine celebraretur Officium S. Patris Augustini sub ritu duplici minori, et in Calendario designaretur hujusmodi nomenclatione, nempe Festum reunionis corporis Beatissimi Augustini. Praeterea ab an. 1362 ad 1380 per scultorem Boninum de Campione Insubrem, de familia Fusina, suis sumptibus confìci fecerunt pulcherrimam arcam marmoream, quae etiamnunc in laudata Papiensi ecclesia cathedrali contuentibus admirationem affert.
Conventus Pisarum S. Mariae de Ponte Novo nominatur apud Herreram ad an. 1343.
Conventus Placentiae (di Piacenza), tit. S. Laurentii intra muros ejusdem urbis, extruitur circa an. 1333 opera nostratis P. Joannis de Suzzano Placentini, licet jam antea nostrates illic extarent.
Conventus Podii Boncii (di Poggibonzi) tit. SS. Laurentii, et Augustini in provincia Pisana, fundatur circa annum 1301.
Conventus Robae, alias domus de Ros in dioecesi Fernensi in Hibernia extabat an. 1320.
Conventus Salmeronis (di Salmeron) tit. S. Mariae in Portu, in Castella Nova in Hispania, inchoatur an. 1337.
Conventus Scarpariae (di Scarperia) tit. S. Barnabae in dioecesi Florentina initium habuit an. 1326.
Conventus Siccae in oppido Pragensis dioecesis in Bohemia extabat an. 1339.
Conventus Scutenhovensis in Bohemia a Joanne, Rege Bohemiae, et Elisabetha conjuge conditus, et dotatus fuit an. 1339.
Conventus Suamburgensis, tit. B. Mariae Virginis in Bohemia, an. 1342 opera et industria nostratis Joannis Dencok Saxonis-Turingici extruitur a Boleslao, et Jutta liberis Bohemiae Baronibus.
Conventus Ticuliae, seu Tyculliae (di Tickhille) in Comitatu Eboracensi in Anglia fundatur circa annum 1350 a Joanne Clarell S. Pauli decano. Vocatur etiam conventus Tichiniae.
Conventus Throni Mariae in provincia Saxoniae fundatus fuit a Barnino IV Pomeraniae Duce circa an. 1336.
Conventus Theonvillanus (di Thionville) in Ducatu Luxemburgensi extruitur anno 1308 ex donatione Henrici Comitis Luxemburgensis, et oppidanorum eleemosynis. Destructus a fundamentis tempore belli Calvinistarum, circa an. 1614 in alio ejusdem oppidi loco reaedificatus fuit.
Conventus Tornaci (di Tournay) tit. S. Bartholomaei in Flandria, qui antea pertinebat ad Fratres Saccitas, nostratibus traditus fuit an. 1319. Prius erat provinciae Franciae, et postea Coloniensis. Anno autem 1602 Generalis Hippolytus Ravennas sub die 31 Maji coenobium illud nostratibus discalceatis cessit ut in eo ducere valeant vitam re formatam.
Conventus Tolosae tit. S. Augustini in Gallia nominatur ad an. 1341; verum illius initium a nostrate Lubin ponitur ante annum 1269.
Conventus Trevirensis (di Treviri) in provincia Coloniae extabat ante annum 1306.
Conventus Thuricensis, alias Thuregiensis, seu Thuregii in provincia Reno-Svevica extabat circa an. 1350, et erat locus religiosae peregrinationis. Naufragium pertulit tempore Lutheranae haeresis.
Conventus Vaentiae tit. S. Augustini in Hispania, juxta eamdem urbem fundatur, seu potius instauratur a nostrate Venerabili Fr. Francisco Salelles, qui obiit an. 1300. Censet noster Herrera sui Alphabeti tom. 2, pag. 525, illius coenobii initium assignandum esse circa an. 1250. Sacellum Dominae nostrae de Gratia in illa ecclesia olim celebre erat cujus historia ita apud eumdem Herreram pag. 526 refertur: Cum Fratres nostri extructo templo imaginem Deiparae vellent in eo collocare, miserunt duos Religiosos in urbem ut pictorem quaererent, qui iconem Virginis effigiaret. Ocurrit illis in via pulcherrimus juvenis Marianam effigiem deferens, cujus pulchritudinem admirantes, dum de pretio pacisci volunt, juvenis ait: Ego vobis illam ex gratia dono; et his dictis evanuit ab oculis eorum, et inde usque in hodiernum diem imagini mansit nomen Virginis de Gratia… Inde increbuit concursus populorum, et gentium ex diversis orbis partibus, missaque dona a Regibus et Pricipibus Castellae, Lusitaniae, Aragonae, Cathalauniae, Majoricae, et Sardiniae...
Conventus Vallis Nucis, alias Vallis Nucae tit. S. Crucis (di Valle di Nuce), in dioecesi Bertinori in Romandiola in solitario loco fundatur an. 1308.
Conventus Venetiarum tit. S. Stephani fundatur circa annum 1300. Omnino autem diversus est ab ecclesia S. Augustini extructa anno 940, et a templo S. Stephani prope eamdem S. Augustini ecclesiam olim aedificato in loco, qui a praefato S. Stephani coenobio longe distat. Inter illius coenobii alumnos specialem mentionem merentur valde benemeriti Priores Generales Bartholornaeus de Venetiis, et Gabriel della Volta item Venetus, qui omni studio Lutheranae haeresis monstrum ab incunabulis, licet haud felici exitu, jugulare sategit. Ad illud coenobium pertinuit etiam clarissimus Doctor Paulus Nicoletti, alias Paulus Venetus, qui theologorum monarcha appellatus fuit. Decessit die 15 Junui an. 1429.
Conventus Vasti tit. S. Augustini in Aprutio fundatus creditur an. 1293 a Rolando Palatino. Certum est autem quod jam extabat an. 1322, quo Robertus Rex Neapolitanus Eremitis Augustinianis conventus Vastensis concessit quaedam jura furtorum, et legatorum occultorum, idest ut possent restitutiones fieri in favorem ejusdem coenobii.
Conventus S. Augustini Viennae in Austria initium habuit an. 1327 ex donatione Friderici Romanorum Regis, cum antea nostrates Eremitae in quodam loco degerent extra Verderhertor, prout scribit Milensius in suo Alphabeto de monasteriis Augustinianis Germaniae pag. 394. Crevit inde adeo aedificiis, et opibus ut inter generalia. Ordinis coenobia adnumerari meruerit. Fuit semper haec aedes, ita Herrera, Principibus Austriacis chara, habitaque pro cappella Romanae Majestatis, dum Imperium illis stetit. De eodem Viennensi coenobio pag. 295 haec subjungit laudatus Milensius: Viget tamen Viennense (monasterium) etiam hodie, praesidio piissimorum Principum Austriacorum ut domestica eorum basilica, quo per extensum ab aula ambulacrum conjunctum aedibus sacris ad divina commeant. Ita scribebat idem Milensius an. 1613; anno autem 1629 ad Imperatoris instantiam illud coenobium Augustinensibus Discalceatis ab Urbano VIII traditum fuit.
Conventus Walderfingiae (di Walderfang), in Ducatu Lotaringiae, et in dioecesi Metensi conditus fuit an. 1306 a Theobaldo Lotaringiae duce.
Conventus Vesaliae (di Vesel) in dioecesi Monasteriensi in Germania tit. S. Sebastiani conditur anno 1332. Favore Ducis Clivensis anno 1541 a quodam haeretico usurpatore occupatus fuit. Ad nostrates rediit an. 1552; postea vero iterum in manus haereticorum recidit.