Agostino parte da Cartagine per Roma
disegno a colori dal ms. II di Firenze che contiene
una versione della Città di Dio in lingua italiana.
Datato 1433, al foglio 315 è firmato da A. di Lorenzo
LX
DE ORIGINE CONGREGATIONIS MONTIS ORTONI, EX SCUDEONIO IN LIBRO DE ANTIQUITATE URBIS PATAVII PAG. 96, EDIT. BASILEAE 1560. PERUSINAE
Extructum est superioribus annis a fundamentis speciosum templum et insigne monasterium ad radicem Montis Ortoni juxta fontem aquarum ferventium, aedificiis, donariis, et maxima adventantium quotidie populorum frequentia gloriosum, et admirabili auspicio et miro quodam initio Deiparae Virgini consecratum. Etenim a partu Virginis an. 1428 Petrus Falzonius, homo rusticus et loco vicinus, cum gravissimis cruciaretur ulceribus, et nulla medicorum remedia sibi proficerent, contulit se eo ad balneum juxta radicem montis, in quo quotidie plagas suas salutari aqua certis horis diei fovebat; adiensque interdum fontem alterum paulo inferius e subterraneo montis specu scatentem, illic aqua gelida sese abluere, et potu reficere solebat. Huic ibi oranti ex improviso visa est offerre se Virgo Maria supra omnem humanae pulchritudinis formam speciosissima, a qua visus est moneri ut sibi eodem loco templum extrueret, ubi tabellam sua insignitam effigie inveniret, et quod statim pristinam erat incolumitatem corporis accepturus. Quod ei in ipso temporis momento contigit. Id autem confestim et oraculum et miraculum istud confidenter praedicare coepit, et inventam Virginis imaginem cunctis ostendere, et incolumitatem sibi ab ulceribus repente redditam palam facere. Unde brevi approbato per Petrum Donatum Venetum tunc nostrae urbis Episcopum miraculo, concursu populorum undique facto, magnisque atque innumeris in dies frequentatis miraculis, templum construi coeptum est, et locus, qui prius incultus et sylvestris prorsus fuerat, amoenissimus factus. Subinde et sacra aedes speciosissima erecta, et monachis Eremitanis insigne coenobium fabricatum, et in hunc diem tanta populi frequentia, diebus singulis, et praesertim festivis, salutantium, ac vota exolventium celebratum, ut nullus in urbe, quamtumvis sacer locus adeuntium populorum frequentia, aut devotione sit huic merito conferendus. Et iccirco hic a nobis locus iste una cum auctore tanti operis merito celebratur... In hoc itaque coenobio S. Mariae de Monte Ortono ejusdem nominis Congregationem an. 1436 fundavit noster celeberrimus B. Simonetus de Camerino, qui tota Europa mirante an. 1454 sua eloquentia atque industria pacem inter Venetos, et Franciscum Sfortiam Mediolanensium Ducem composuit. Enumeravit praefata Augustiniana S. Mariae de Monte Ortono Congregatio conventus sequentes, qui nimirum sunt:
Conventus Citadellae sub tit. S. Mariae de Campo-Sancto in agro Patavino, qui jam extabat anno 1436.
Conventus Loreensis (di Loreo) tit. S. Petri in dioecesi Fossae Clodiae ad ostia Padi in regione Veneta, fund. an. 1573.
Conventus Montis Ortoni tit. S. Mariae, de quo supra.
Coenobium Patavii tit. S. Marci, quod antea erat hospitale ad pratum Vallis, ac praefato B. Simoneto a Communitate Patavina donatum. Erat hospitium Fratrum Montis Ortoni situm in loco, qui vulgo dicebatur: Pra della Valle.
Conventus Rodigii (di Rovigo) tit. S. Augustini, fundatus an. 1590.
Conventus Venetiarum sub tit. Pacis, sive S. Christophori de Pace, apud Muranum prope Venetias, extructus a Venetis propter pacem a praefato nostrate B. Simoneto conciliatam inter Venetos et Mediolanensem Ducem.
Conventus Ulmi (dell'Olmo) tit. S. Mariae in dioecesi Vicentina fund. an. 1480.
Conventus de Zocco inter Patavium et Vicentiam situs, qui inchoatus fuit an. 1512, sed completus an. 1588.
Parochia de Meolo inter Venetias et Tarvisium.
A Republica Veneta an. 1772 suppressi fuerunt conventus Ulmi, Rodigii, Lorei, hospitium de Zocco, et Parochia de Meolo.