Agostino parte da Cartagine per Roma
disegno a colori dal ms. II di Firenze che contiene
una versione della Città di Dio in lingua italiana.
Datato 1433, al foglio 315 è firmato da A. di Lorenzo
CXIV
DE ORIGINE CONGREGATIONIS AUGUSTINENSIUM DISCALCEATORUM IN AMERICA HISPANICA
P. Mag. Fr. Matthaeus Dalgo in urbe Antiquaria (Antequera) in Bethica ortus, cum esset Compluti publicus medicinae professor, uxore ac filia Augustinensium Sororum monasterium ingressis, filio omnia bona reliquit, et in coenobio Hispalensi nostro Eremitano Ordini nomen dedit. Post solemnia vota nuncupata ad conventum S. Mariae de Regula missus fuit, in quo ferventis coenobitae vitan agebat. Postea cum triginta aliis nostratibus in Peruviam navigavit, et cum Carthaginem Indiam appulisset in gravem morbum incidit. Pristinae sanitati restitutus ad Sanctae Fidei urbem se contulit. Verum solitudinis amore captus urbe illa relicta se in quoddam Ordinis domicilium Tunxam se recepit, cum jam octoginta annorum aetatem haberet. Prope illud oppidum extabat Eremitorium sub titulo S. Mariae de Candelaria in quo Dominicus de Anaja, Peruanus, et Franciscus Rodriguez, Hispanus, pii saeculares vitam eremiticam agebant sub spirituali regimine praefati nostratis Matthaei Dalgo.
Hic duobus eremitis suasit ut nuper in Hispania exortam Augustinensium Discalceatorum reformationem amplecterentur, quod una simul cum ipsomet Fr. Matthaeo in coenobio S. Fidei habitu, et constitutionibus eorumdem Discalceatorum acceptis, executioni mandarunt an. 1607. Paulo post se Matthaeo ac sociis comites adjunxerunt Fr. Alphonsus de Paredes, alias de Cruce, Hispanus, et Fr. Alexander Matthaeus, Flander. Novum deinde pro Excalceatis extructum fuit domicilium in monte la Popa de la galera prope Carthaginem Indam industria et opera nostratis P. Mag. Provincialis Peruntini Fr. Vincentii Mallol Valentini, impetrata ab Archiepiscopo, et gubernatore opportuna facultate.
Evasit deinde hoc coenobium valde celebre ob prodigiosae Deiparae imaginis venerationem. Auxerunt statim novam vineam novi palmites, qui nimirum fuerunt Fr. Joannes Ramirez, Hispanus, primus Candelariae prior, et Fr. Augustinus de S. Nicolao. Hos subinde subsecuti sunt P. Mag. Fr. Joannes Rubio de Castella-Veteri, Fr. Antonius Muñoz, Bethicus, ex oppido Montilla, prior Tunxae, et ipse quoque P. Mag. Provincialis Fr. Vincentius Mallol, qui novam Congregationem propagare cupiens Panamam se contulit, ubi tunc Episcopus erat noster Fr. Augustinus de Carvaxal, ac ibidem pro Discalceatis coenobium S. Josephi uno milliario procul ab urbe erexit, quod tamen postea intra urbem ad commodiorem locum translatum fuit. Tandem post non exigua superata pericula Discalceatorum Reformatio in Nova-Hispania radicem posuit dum P. Fr. Franciscus de Resurrectione, Hispanus, ex oppido de Valverde, duplici ex America in Hispaniam, et Romam itinere acto, ab Urbano VIII sub die 16 Junii an. 1629 impetravit ut praememorata tria Discalceatorum coenobia separarentur a provincia Peruana, et unirentur Congregationi Discalceatorum Hispaniae.
Noster Ven. Matthaeus felici hoc eventu laetus et hilaris die I Novembris an. 1631 in conventu D. N. de Candelaria cum sanctitatis opinione obdormivit in Domino annos natus 105. Herrera tom. 2, pag. 101.
FINIS